Sprawozdanie z prac terenowych - jesień 1998, stacja Myscowa

Jesienią 1998 roku przeprowadzono kolejną Akcję obrączkowania ptaków migrujących w rejonie polskiej części Karpat Wschodnich, tym razem w miejscowości Myscowa (gmina Krempna) w Beskidzie Niskim (49°32'N 21°34'E). Podobnie jak badania wiosenne nad Sanem w Uluczu, prace jesienne w Myscowej miały na celu znalezienie odpowiedniego miejsca, w którym przelot ptaków wróblowatych jest na tyle skoncentrowany, iż można w nim prowadzić badania na przestrzeni szeregu kolejnych lat. Wyniki przeprowadzonej Akcji pokazały, iż Myscowa spełnia takie wymogi. Ponieważ zaplanowane prace miały charakter poznawczy, z przyczyn organizacyjnych musiały zostać zakończone 7-go października - wówczas, gdy liczba łapanych ptaków w badanym miejscu zaczęła dopiero znacznie wzrastać. Prace przyszłoroczne powinny być więc prowadzone do końca października, jak również wiosną.

Miejsce w którym prowadzono prace, to szeroka dolina rzeki Wisłoki, która zwęża się znacznie w kierunku południowym zamykając się pasmem Beskidu Niskiego. Opisywany teren porasta typowa dla tego regionu roślinność nadrzeczna z przewagą wierzby, tarniny oraz leszczyny. Siatki badawcze ustawione były w zwartym pasie łóz, porastających prawy brzeg rzeki. Szczególnie istotna dla prowadzonych badań była wysokość opisywanej roślinności, która zazwyczaj wynosiła około 3 metrów i idealnie nadawała się do ustawienia siatek. Tegoroczne prace jesienne prowadzono od dnia 15 sierpnia do 07 października.  Prace polegały na łapaniu i obrączkowaniu ptaków oraz wizualnej obserwacji przelotu. W sumie dysponowano około 30-ma siatkami, z których 15 to siatki typu ECOTONE, a pozostałe to standardowe siatki, jakie stosuje np. Akcja Bałtycka. Niestety część siatek już na początku Akcji została skradziona. Część siatek standardowych to siatki zniszczone, stąd więc można przyjąć założenie, iż łapanie odbywało się w oparciu o mniej więcej 25 siatek. Praktycznie do połowy września liczba łapanych dziennie ptaków wynosiła około dwudziestu. Dopiero od połowy września liczba ta uległa zwiększeniu do ponad 50-ciu ptaków dziennie. Warunki atmosferyczne, jakie panowały w okresie prowadzenia badań były początkowo raczej korzystne, natomiast ostatnie dwa tygodnie obfitowały w intensywne opady deszczu, co w znacznej mierze utrudniało prace w terenie oraz przyczyniło się do mniejszej liczby obrączkowanych ptaków.  Przez cały czas trwania Akcji zaobrączkowano 1925 ptaków z 54 gatunków.  Nie złapano żadnych ptaków z obrączkami obcymi.

Analizując Liczbę zaobrączkowanych ptaków oraz małą liczbę siatek jakimi dysponowano, jak również niekorzystne warunki atmosferyczne w końcowym okresie badań, należy stwierdzić, iż wybrany teren spełnia wszelkie wymogi, aby prowadzić w nim prace w kolejnych sezonach. W chwili obecnej jest to najdalej na południe wysunięty punkt badania wędrówek ptaków w Polsce, który dzięki swojej lokalizacji powinien odpowiedzieć na wiele pytań związanych z przelotem ptaków przez polskie Karpaty. Stwierdzona różnorodność gatunkowa oraz duża próba odłowionych osobników z trzech najliczniej reprezentowanych gatunków sugeruje, iż Wisłoka na tym odcinku stanowi bardzo ważny punkt w migracji ptaków wróblowatych. Potwierdzają to również obserwacje wizualne, które pozwoliły wielokrotnie obserwować duże stada zięby ciągnącej w kierunku południowym.

Niestety ze względu na specyfikę przelotu tego gatunku, liczba obserwowanych ptaków w locie nie ma potwierdzenia w liczbie zaobrączkowanych osobników. Znaczna liczba zaobrączkowanych osobników pierwiosnka (Phyloscopus collybita) upodabnia miejsce pod względem wędrówki ptaków, do terenów centralnej części Polski, gdzie prowadzone są podobne badania (Wisła środkowa). Miejsce to różni się pod tym względem od terenów nad Sanem w okolicy Przemyśla, gdzie prowadzono podobne prace. Wyjaśnienie między innymi takich różnic wymaga prowadzenia regularnych badań w następnych sezonach.

Organizacja

Pracami punktu kierowali kolejno następujący obrączkarze:

Witold Ziaja, Jarosław Lachman, Grzegorz Cierlik, Tomasz Kustra, Bogusław Czerwiński, Stanisław Tworek, Marek Jędra.

Prace terenowe możliwe były dzięki pomocy następujących osób:

Marta Iwaniec , Halina Jabłońska, Anna Jędra, Hubert Kamecki, Maciej Klejdysz, Bogusław Kozik

Podziękowania

W tym miejscu pragniemy gorąco podziękować wszystkim, którzy pomogli nam zorganizować opisywane badania, a w szczególności:

• Zespołowi Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie za wydatną pomoc w załatwieniu koniecznych formalności, pomoc w rozbiciu obozu oraz zakup dla  Akcji siatek ornitologicznych.
• Dyrekcji Magurskiego Parku Narodowego za pomoc w zdobyciu tyczek do siatek oraz wsparcie w trakcie trwania Akcji.
• Pani Emilii Sawulskiej z Myscowej za pomoc w przechowaniu sprzętu oraz  wsparcie w trakcie trwania Akcji.