Sprawozdanie z prac terenowych - jesień 2002, stacja Myscowa

Jesień 2002 to już szósty sezon badań Akcji Carpatica dokładnie w tym samym miejscu. Podobnie jak w roku ubiegłym, aby utrzymać standard badań, prace trwały 12 tygodni od 3 sierpnia do 3 listopada 2002. Badania jak co roku opierały się na odłowie ptaków w 60 sieci, ich obrączkowaniu, pomiarach biometrycznych oraz wizualnej obserwacji przelotu. Dodatkowo prowadzono badania kierunkowe zgodne ze standardem sieci SEEN. Po raz kolejny dużym sukcesem Akcji Carpatica jest utrzymanie standardowych warunków badań, które są niezmiernie istotne w monitoringu migracji ptaków.

W sezonie Jesień 2002 zaobrączkowano łącznie 3 930 ptaków należących do 65 gatunków. Od początku pracy punktu w Myscowej, Akcja Carpatica zaobrączkowała łącznie 19 230 ptaków należących do 87 gatunków. Liczba ptaków zaobrączkowanych jesienią 2002 była mniejsza niż w analogicznym okresie roku 2001. W roku 2002 zaobrączkowano 4 osobniki z 4 nowych dla Akcji Carpatica gatunków. Były to Jarząbek (Bonasa bonasia), Jarzębatka (Sylvia nisoria), Myszołów (Buteo buteo) oraz Sroka (Pica pica).

W opisywanym okresie badań, ptaki z 16 gatunków obrączkowane były w liczbie większej niż 50 osobników, w tym z 8 gatunków w liczbie przekraczającej 100 osobników i z 3 gatunków w liczbie ponad 500 osobników. Do najliczniejszych w opisywanym sezonie należały:

• Rudzik (Erithacus rubecula) - 716 osobników
• Kapturka (Sylvia atricapilla) - 675 osobników
• Pierwiosnek (Phylloscopus collybita) - 524 osobniki

Z punktu widzenia dotychczasowych wyników A. C. trudno oprzeć się wrażeniu, iż sezon badawczy jesień 2002 był dosyć dziwnym sezonem. Pierwszym czynnikiem, który dał się mocno we znaki były warunki atmosferyczne. Pierwszych 5-6 tygodni prac to praktycznie okres bezdeszczowy, podczas gdy pozostałych 6 tygodni to okres ciągłych opadów. W opisywanym sezonie z jednej strony nastąpił ogólny spadek liczebności zaobrączkowanych ptaków, na który miały wpływ głównie 2-3 gatunki, zaś z drugiej strony niektóre gatunki schwytano w ilości kilkakrotnie przewyższającej dotychczasowe średnie z lat poprzednich.

Najistotniejsze zmiany liczebności zaobrączkowanych osobników w porównaniu z latami poprzednimi, to przede wszystkim znaczny spadek ilości głównego dominanta Pierwiosnka (Phylloscopus collybita). W stosunku do roku poprzedniego zaobrączkowano o około 50 % mniej Pierwiosnków. Również około 50 %-owy spadek zanotowano w przypadku Bogatki (Parus major) oraz Piecuszka (Phylloscopus trochilus). Modraszka (Parus caeruleus) stanowiła gatunek, którego ilość spadła o 65 %, zaś Mysikrólika (Regulus regulus) było około dziesięciokrotnie mniej. Temu trendowi nie poddały się pokrzewki. Liczba zaobrączkowanych osobników w tym roku jest praktycznie identyczna jak w roku ubiegłym. Zdecydowaną ciekawostką w ogólnej tendencji zniżkowej są natomiast drozdy. Śpiewaka (Turdus philomelos) zaobrączkowano w ilości 2-krotnie większej, zaś Kosa (Turdus merula) w ilości ponad 3-krotnie większej niż w roku ubiegłym.

Kolejną niespodzianką, pomimo ogólnego spadku liczebności zaobrączkowanych ptaków w bieżącym roku, jest uzyskanie prawie takiej samej jak w roku ubiegłym ilości własnych długoterminowych wiadomości powrotnych, z ptaków obrączkowanych przez A. C. w latach poprzednich.

Aż 87 schwytanych ptaków posiadało obrączki z lat poprzednich. Niestety w roku bieżącym nie schwytano ani jednego osobnika noszącego obrączkę obcą.

Tegoroczne prace A. C. potwierdzają, iż dopiero regularnie prowadzone badania, w dokładnie takich samych warunkach, pozwalają na szczegółowe zbieranie danych dotyczących migracji. Coroczne zmiany liczebności obrączkowanych ptaków, to wynik zapewne bardzo skomplikowanego mechanizmu, na który mają wpływ zarówno sukces lęgowy w danej populacji, warunki atmosferyczne, techniki migracji, zanikanie siedlisk ale zapewne wiele innych zależności, które należy precyzyjnie poznać, aby móc ptaki chronić.

Dokładne dane o ilości zaobrączkowanych ptaków z poszczególnych gatunków znajdują się na naszych stronach w odnośniku WYNIKI BADAŃ.

Podziękowania:

Pragniemy gorąco podziękować wszystkim, którzy pomogli nam zorganizować oraz prowadzić tegoroczne badania, a w szczególności:

• Zarządowi Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie za pomoc w organizowaniu prac
• Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w Krakowie, za udzielenie zgody na rozbicie obozu w pasie nadrzecznym
• Stacji Ornitologicznej IE PAN z Gdańska za pomoc w zorganizowaniu akcji
• Panu Edwardowi Marszałkowi z Nadleśnictwa w Dukli za wspieranie działań Akcji oraz propagowanie jej naukowych celów na zewnątrz
• Panu Krzysztofowi Lenikowi oraz Arturowi Zatorowi z Leśnictwa w Myscowej za olbrzymią pomoc w zorganizowaniu drewna opałowego dla Akcji
• Pani Emilii Sawulskiej za pomoc w przechowaniu sprzętu oraz wsparcie
• Akcji Państwu Kleingartner z Krempnej za ciągłą pomoc w trakcie trwania obozu
• Wszystkim mieszkańcom z Myscowej, którzy dzięki swojej życzliwości pomagają w funkcjonowaniu Akcji.

Uczestnicy:

W bieżącym roku w pracach terenowych wzięło udział ponad pięćdziesięciu uczestników-ornitologów. Wszystkim bardzo dziękujemy.

Organizacja:

Za organizację i koordynację prac Akcji Carpatica odpowiadali: Marek Jędra oraz Witold Ziaja

Pracami punktu i obrączkowaniem kierowały kolejno następujące osoby: Hubert Kamecki, Paweł Czechowski, Marcin Sidelnik, Marek Jędra, Witold Ziaja, Tomasz Kustra oraz Henryk Sułek.

SERDECZNIE DZIĘKUJEMY