Sprawozdanie z prac terenowych - jesień 2004, stacja Myscowa

Siódmy kolejny rok prac Akcji Carpatica trwał od 31 lipca do 1 listopada 2004 roku, a więc całkowicie zgodnie z planem. Metodyka prac była dokładnie taka sama jak w latach poprzednich. Punkt w Myscowej pracował w oparciu o 60 sieci. Po raz drugi prowadzono dodatkowo zapisywanie numerów siatek, w które złapane zostały poszczególne ptaki. Chociaż rozbijanie punktu miało miejsce w 20 godzin po przejściu fali powodziowej przez teren badań, to cały sezon minął dosyć spokojnie i wymagał jedynie zmiany miejsca pod namioty.

Jesień 2004 pod względem łącznej ilości zaobrączkowanych ptaków była bardzo podobna do jesieni z roku poprzedniego, jednak liczebność poszczególnych gatunków wykazywała znaczne wahania. W całym sezonie zaobrączkowano łącznie 3.771 ptaków należących do 67 gatunków a zatem około 10% więcej osobników i około 3% więcej gatunków niż w roku ubiegłym. W sumie od początku prac Akcji Carpatica w Myscowej, zaobrączkowano łącznie 26.419 ptaków. W minionym sezonie zaobrączkowano jeden nowy dla Akcji gatunek, którym był orlik krzykliwy (Aquila pomarina). Zwiększyło to listę wszystkich obrączkowanych przez A.C. gatunków do 89.

W 2004 roku, ptaki z 14 gatunków obrączkowane były w liczbie co najmniej 50 osobników, w tym z 8 gatunków w liczbie przekraczającej 100 osobników i z 3 gatunków w liczbie ponad 500 osobników. Do najliczniejszych w minionym sezonie należały:

• rudzik (Erithacus rubecula) - 680 osobników
• pierwiosnek (Phylloscopus collybita) - 526 osobniki
• modraszka (Parus caeruleus) - 502 osobniki

Chociaż ogólna ilość zaobrączkowanych ptaków była podobna do roku ubiegłego, tegoroczny sezon badawczy przyniósł wiele ciekawych zmian w liczebności poszczególnych gatunków. Pierwsza zauważalna zmiana w stosunku do roku ubiegłego to około 50% spadek liczebności kapturki (Sylvia atricapilla) oraz cierniówki (Sylvia comunis). Aż około 60% spadek nastąpił w przypadku raniuszka (Aegithalos caudatus) a około 25% spadek w przypadku pierwiosnka (Phylloscopus collybita). W zamian za to w stosunku do roku poprzedniego odnotowano duży wzrost liczebności takich gatunków jak sikora czarnogłowa (Parus montanus) o około 490%, czyż (Carduelis spinus) o około 280%, modraszki (Parus caeruleus) i sikory ubogiej (Parus palustris) o około 250%, pleszki (Phoenicurus phoenicurus) o około 230%, bogatki (Parus major) oraz piecuszka (Phylloscopus trochilus) o około 150%. Podobne znaczne wahania miały jeszcze miejsce u innych gatunków, jednak niewielka liczba obrączkowanych osobników nie pozwala na wyciąganie wiarygodnych wniosków.

Rok 2004 to rekordowy rok pod względem własnych wiadomości powrotnych. Schwytano aż 99 ptaków noszących obrączki założone przez A.C. w latach poprzednich. Zupełnie odwrotnie wyglądała kwestia wiadomości obcych. Złapano tylko jednego ptaka z obrączką obcą. Był nim pierwiosnek (Phylloscopus collybita) zaobrączkowany przez Stację z Madrytu. Z ciekawych obserwacji odnotowano kamusznika (Arenaria interpres), którego stwierdzenia w tym terenie należą do sporadycznych.

Ponieważ to już siódmy kolejny rok prac A.C., więc coraz bardziej sensowne staje się opracowywanie uzyskanych do tej pory danych. W minionym roku godnym odnotowania jest fakt obrony prac magisterskich przez dwie studentki Uniwersytetu Rzeszowskiego, Panią Karolinę Adamską oraz Panią Monikę Filar, do których materiały zebrano w ramach prac Akcji Carpatica. Obydwie prace poświęcone były preferencjom kierunkowym ptaków migrujących przez Beskid Niski. Pierwsza z nich opracowana była na rudziku (Erithasuc rubecula) zaś druga na pierwiosnku (Phylloscopus collybita). Streszczenia tych prac prac w niedługim czasie powinny się znaleźć na naszych stronach.

Kolejny sezon przyniósł więc porcję kolejnych zmian w stosunku do dotychczasowych poglądów na temat migracji ptaków przez Beskid Niski, ale po to przecież regularnie prowadzimy badania, aby te zmiany rejestrować w długim okresie czasowym.

Dokładne dane o ilości zaobrączkowanych ptaków z poszczególnych gatunków zarówno dla roku 2004 jak i poprzednich lat znajdują się na naszej stronie z wynikami badań.

Podziękowania

Dla wszystkich, którzy przyczynili się do umożliwienia tegorocznych prac A.C. składamy serdeczne podziękowania:

• Nadleśnictwu w Dukli oraz Panu Krzysztofowi Lenikowi z Leśnictwa w Myscowej za olbrzymią pomoc w przekazaniu i transporcie drewna opałowego dla Akcji
• Panu Bogusławowi Bartoszowi za zdobycie środków na zakup sprzętu
• Małopolskiemu Towarzystwu Ornitologicznemu za pomoc w zorganizowaniu sprzętu
• Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w Krakowie, za udzielenie zgody na rozbicie obozu w pasie nadrzecznym
• Stacji Ornitologicznej IE PAN z Gdańska za pomoc w przygotowaniu stosownych zezwoleń
• Panu Edwardowi Marszałkowi z Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie za wspieranie działań Akcji oraz propagowanie jej naukowych celów na zewnątrz
• Wszystkim mieszkańcom z Myscowej, którzy na co dzień wspierają naszą pracę.

Uczestnicy

W bieżącym roku w pracach terenowych wzięło udział ponad siedemdziesięciu uczestników-ornitologów. Wszystkim bardzo dziękujemy.

Organizacja

Za organizację i koordynację prac Akcji Carpatica odpowiadali: Marek Jędra oraz Witold Ziaja

Pracami punktu i obrączkowaniem kierowały kolejno następujące osoby: Hubert Kamecki, Witold Ziaja, Grzegorz Cierlik, Stanisław Tworek, Michał Ciach, Paweł Czechowski, Marian Koźlik, Izabela Olejniczak, Marek Jędra, Rafał Jost oraz Tomasz Kustra.

SERDECZNIE DZIĘKUJEMY