Sprawozdanie z prac terenowych - jesień 2009, stacja Myscowa
- Jesienią 2009 roku przeprowadzono kolejną akcję obrączkowania ptaków migrujących w rejonie polskiej części Karpat Wschodnich, w miejscowości Myscowa (gmina Krempna) w Beskidzie Niskim (49°32'N 21°34'E). To już dwunasty sezon chwytania i obrączkowania ptaków, głównie wróblowych, w dolinie Wisłoki w ramach działalności Akcji Carpatica. Prace terenowe oparte były na tych samych standardach zbierania danych jak w minionych latach. Odłowy migrujących ptaków prowadzono w oparciu o 60 sieci monitoringowych, rozmieszczonych dokładnie w tych samych miejscach co w latach poprzednich, dostawiono także kilka sieci specjalnych. Prace terenowe na stacji Myscowa trwały od 1 sierpnia do 31 października.
Ogółem w 2009 roku zaobrączkowano 3 384 ptaków należących do 59 gatunków. Łącznie na Akcji Carpatica od początku prac zaobrączkowano 44 070 ptaków należących do 100 gatunków. Miniony sezon okazał się lepszy od poprzedniego, jednak liczba zaobrączkowanych ptaków jest nieco niższa od średniej wieloletniej.
Do najliczniejszych gatunków należały:
- rudzik (Erithacus rubecula) ? 1 437 osobników
- kapturka (Sylvia atricapilla) ? 325 osobników
- pierwiosnek (Phylloscopus collybita) ? 282 osobniki
43% schwytanych ptaków (1437 osobników) stanowią bardzo licznie w tym sezonie rudziki Erithacus rubecula - to rekordowa liczba schwytanych rudzików od początku istnienia Akcji Carpatica. Warto nadmienić, iż 10 najliczniejszych gatunków stanowiło 82% wszystkich schwytanych ptaków. Oprócz wymienionych wyżej trzech dominantów, licznie chwytane były także:
- szczygieł (Carduelis carduelis) ? 135 osobników
- śpiewak (Turdus philomelos) ? 133 osobniki
- bogatka (Parus major) ? 132 osobniki
- trznadel (Emberiza citrinella) ? 129 osobników
- pokrzywnica (Prunella modularis) ? 68 osobników
- kos (Turdus merula) ? 67 osobników
- modraszka (Cyanistes caeruleus) ? 60 osobników
- gil (Pyrrhula pyrrhula) ? 60 osobników
Pod względem zmian liczebności poszczególnych gatunków tegoroczny sezon badawczy był podobny do jesieni z roku poprzedniego. W 2009 r. wyraźnie zaznaczył się spadek liczebności ptaków trzcinowych z rodzaju Acrocephalus sp., schwytano jedynie 17 osobników (w 2008 ta liczba również była niska - 18), w tym: 6 łozówek Acrocephalus palustris, 4 rokitniczki Acrocephalus schoenobaenus i 7 trzciniczków Acrocephalus scirapceus. Nie schwytano ani jednego osobnika z rodzaju Locustella sp. Podobnie jak w roku poprzednim zaznaczyła się wyraźna tendencja spadkowa u pierwiosnków Phylloscopus collybita ? tylko 282 osobniki (2008 r. - 211 osobników). Mimo, że pierwiosnek wciąż znajduje się w czołówce najliczniej obrączkowanych na Akcji gatunków odnotowano spadek chwytanych osobników o ponad 50% w stosunku do lat poprzednich (1998-2007). Zanotowano także najniższą w historii Akcji ilość schwytanych mysikrólików Regulus regulus ? tylko 1 osobnik; drastycznie zmalała ilość zaobrączkowanych czyży Carduelis spinus ? 3 osobniki. Zanotowano także - w stosunku do lat poprzednich - spadek liczebności piecuszka (Phylloscopus trochilus) i modraszki (Cyanistes caeruleus).
Dla odmiany, oprócz gatunków wymienionych w czołówce, odnotowano bardziej intensywny przelot kopciuszka Phoenicurus ochruros, muchołówki żałobnej Ficedula hypoleuca i kulczyka Serinus serinus. Udało się schwytać dwa brodźce piskliwe Actitis hypoleucos, srokosza Lanius excubitor i aż sześć kowalików Sitta europaea.
W minionym sezonie schwytano trzy ptaki z zagranicznymi obrączkami, były to:
- rudzik (Erithacus rubecula) ? Finlandia
- rudzik (Erithacus rubecula) ? Rosja
- modraszka (Cyanistes caeruleus) ? Węgry
Odnotowano 91 ponownych stwierdzeń ptaków zaobrączkowanych w Myscowej w latach poprzednich, w tym 10 rudzików (Erithacus rubecula) i 9 raniuszków Aegithalos caudatus. Łącznie Akcja Carpatica ma na swoim koncie 14 wiadomości obcych i 889 wiadomości własnych.
Podziękowania
Gorące podziękowania składamy wszystkim, którzy wspierali nasze badania. Szczególne podziękowania adresujemy do:
- Nadleśnictwa w Dukli oraz Pana Leśniczego Krzysztofa Lenika z Leśnictwa w Myscowej za pomoc w zorganizowaniu drewna opałowego dla Akcji
- Stacji Ornitologicznej MIIZ PAN z Gdańska za pomoc w organizacji prac AC
- Iwonie Kostrząb i Uli Ziomek dziękujemy za okazywaną nam wszechstronną pomoc i sympatię dla naszej pracy.
Uczestnicy
Jesienią 2009 w pracach terenowych wzięło udział około siedemdziesięciu wolontariuszy. Wszystkim dziękujemy za okazaną pomoc.
Organizacja
Za organizację i koordynację prac Akcji Carpatica odpowiadał cały Zespół Organizacyjny AC, podzielony na odpowiednie sekcje. Pracami punktu i obrączkowaniem kierowały kolejno następujące osoby:
Hubert Kamecki, Grzegorz Cierlik, Anna Zięcik, Arnold Cholewa, Szymon Beuch, Paweł Czechowski, Michał Ciach, Sławomir Springer, Marta Bylicka, Witold Ziaja, Rafał Jost, Karolina Adamska i Artur Pędziwilk.