Sprawozdanie z prac terenowych - jesień 2013, stacja Myscowa
Mamy za sobą kolejny, szesnasty sezon badań Akcji Carpatica nad jesienną migracją ptaków w rejonie Karpat. Badania - jak we wszystkich ubiegłych latach - przeprowadzono w atrakcyjnej dla wędrujących ptaków dolinie Wisłoki, położonej w miejscowości Myscowa (49°31'20''N 21°32'54''E), w Beskidzie Niskim.
Prace terenowe, polegające na chwytaniu i obrączkowaniu ptaków, według ustalonych od lat standardów, trwały w tym sezonie 99 dni, od 27 lipca do 3 listopada. Oprócz obrączkowania ptaków dokonywano także pomiarów biometrycznych odławianych ptaków oraz prowadzono obserwacje wizualne w terenie.
Ptaki chwytaliśmy w standardową liczbę sześćdziesięciu sieci. W tym roku wszystkie sieci stały w tych samych miejscach co w latach poprzednich. Dodatkowo przez większość sezonu funkcjonowały także 40 sieci specjalnych ustawionych na lewym brzegu rzeki, w nurcie Wisłoki oraz na kamienisku.
Wyniki
Miniony sezon od samego początku zapowiadał się bardzo obiecująco. Początkiem sierpnia złapano wiele bardzo młodych ptaków, którym jeszcze nie w pełni wyrosły lotki oraz wiele dorosłych ptaków mających plamę lęgową. W roku 2013 zaobrączkowano 5044 ptaki należące do 78 gatunków. Jest to najwyższy wynik od 12 lat. Tym samym liczba zaobrączkowanych ptaków od początku działalności Akcji Carpatica wzrosła do 62441 osobników.
Dynamika przelotu ptaków w roku 2013 nieco odbiegała od dynamiki w poprzednich latach i od średniej wieloletniej. Stosunkowo dużo ptaków zaobrączkowano w sierpniu, jednak najwięcej, jak zwykle, zaobrączkowano od połowy września do połowy października. Odnotowano kilka mniejszych i jeden wyraźny szczyt przelotu w 58. pentadzie.
Do listy ptaków zaobrączkowanych przez AC dołączył w tym sezonie jeden nowy gatunek: wilga. Wobec tego liczba zaobrączkowanych w całej historii obejmuje 106 gatunków.
Pięć najliczniej chwytanych gatunków w roku 2013 to:
- rudzik (Erithacus rubecula) ? 1074 osobników
- kapturka (Sylvia atricapilla) ? 598 osobników
- pierwiosnek (Phylloscopus collybita) ? 549 osobników
- bogatka (Parus major) ? 371 osobników
- piecuszek (Phylloscopus trochilus) ? 252 osobniki
Są to dominanty, które od lat zajmują pierwsze miejsca wśród najczęściej chwytanych na Akcji ptaków. Pierwsza piątka najliczniejszych gatunków w 2013 r. stanowi ponad 56% wszystkich schwytanych w tym sezonie ptaków. Oprócz wyżej wymienionych należą do niej także:
- modraszka (Cyanistes caeruleus) ? 246 osobników
- zięba (Fringilla coelebs) ? 231 osobników
- cierniówka (Sylvia communis) ? 157 osobniki
- śpiewak (Turdus philomelos) ? 126 osobników
- raniuszek (Aegithalos caudatus) ? 112 osobników
Podsumowując wyniki należy stwierdzić, iż był to bardzo dobry rok dla cierniówki, bogatki, kapturki, raniuszka, zięby, gajówki, muchołówki żałobnej i zimorodka. Liczba zaobrączkowanych osobników pozostałych licznie obrączkowanych gatunków oscylowała wokół średniej wieloletniej.
Najciekawsze ptaki schwytane w 2013 roku to dwie sóweczki, trzy myszołowy, trzy muchołówki białoszyje, wilga, dzięcioł czarny, sroka i słonka. Warte odnotowania jest również schwytanie dwóch krętogłowów, czterech dzięciołów zielonych, sześciu wróbli, dziesięciu makolągw, szesnastu pokląskw, dwudziestu siedmiu słowików szarych i siedemdziesięciu jeden dzwońców.
Wiadomości powrotne
W roku 2013 odnotowano 77 ponownych stwierdzeń ptaków zaobrączkowanych przez AC w latach poprzednich. Liderami wśród gatunków powtórnie odłowionych w Myscowej w tym roku są pierwiosnek (11 osobników) i rudzik (10 osobników). Łączna liczba własnych wiadomości powrotnych stwierdzonych podczas wszystkich lat badań wynosi 1230. Bardzo ucieszył nas fakt schwytania dwóch rudzików z zagranicznymi obrączkami. Ptak noszący obrączkę słowacką obrączkowany był dwa lata wcześniej w Dobrej Nivie, a ptak noszący obrączkę węgierską rok wcześniej w Szalonnej. W tym roku otrzymaliśmy także dwie nowe wiadomości z ptaków obrączkowanych w Myscowej i stwierdzonych w innym miejscu. Są to: kulczyk upolowany przez kota w Parczewie (woj. lubelskie) oraz modraszka stwierdzona na Słowacji.
Organizacja
Za organizację i koordynację prac Akcji Carpatica odpowiadał Zespół Organizacyjny Stowarzyszenia Akcja Carpatica. Pracami punktu i obrączkowaniem kierowały kolejno następujące osoby: Hubert Kamecki, Grzegorz Cierlik, Anna Zięcik, Karolina Adamska, Arnold Cholewa, Weronika Nowacka, Łukasz Matyjasiak, Arkadiusz Frohlich, Rafał Jost, Witold Ziaja, Michał Ciach i Tomasz Wilk. Gorące podziękowania składamy wszystkim, którzy wspierali w tym roku nasze badania, a w szczególności wszystkim wolontariuszom, bez których funkcjonowanie obozu nie byłoby możliwe.